Тел һәм милләт язмышы. Мөслим районы Тойгелде урта мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Дәүләтова Рушания Фатих кызы. Вакыт бик сәер нәрсә ул: гел алга таба тәгәри, кирегә тәгәрәми. Ә тәгәрәтеп карыйсы килә... Моннан бик күп еллар элек тау астыннан көмештәй саф сулы чишмә бәреп чыккан. Ул үзе кебек үк чиста сулы, шаян, җитез елгага барып кушылган. Елга ару-талуны белмәгән, аккан да аккан. Вакыт та елга кебек үк агуын дәвам иткән: айлар артыннан айлар, еллар артыннан еллар үткән. Кешеләрнең комсызлыгы, игътибарсызлыгы аркасында бу елганың суы кимегән, пычранган. Элек тирәннән үк елтырап күренгән чуерташлар хәзер, елга өстен каплап алган нефть калдыклары астында калып, бөтенләй юкка чыкканнар. Мин бу елганың фаҗигале язмышын үз милләтем язмышы белән чагыштырыр идем. Елганы елга иткән саф су кимегән кебек, татар халкы арасында да үз телләрен, гореф-гадәтләрен, йолаларын бөтен нечкәлекләренә кадәр белүчеләр саны көннән-көн кими бара ... Читать дальше »

Минем милләтем һәм киләчәгем. Мин Татарстан җирендә Әлмәт шәһәрендә яшим. Әлмәт бик матур, олы шәһәр. Татарстан Республикасының башкаласы – Казан. Татарстан җирлегендә урнашкан барлык шәһәрләр дә бер милләттә. Республиканың милләт теле – ул татар теле. Безнең милләтебездә бик күп бәйрәмнәр, үз киемнәре, биюләре, көйләре бар. Татарстанның кызлары, малайлары бик матур итеп бии, җырлый беләләр. Татар биюендә үз костюмнары, көйләре. Мәсәлән, татар кызлары аякларына матур итеп чигелгән читек, өсләренә күлмәк,башларына яулыклы бүрек киеп бииләр. Малайлар бүрек белән күлмәк – чалбар костюмнан бииләр. Татар телендә бик күп җыр язучылар бар. Мәсәлән, Рәис Нәгыймов музыкасы, Нур Әхмәдиев шигыре " Әлмәт” җырының берничә юлы: Һәр дүрт тарафка сузылган юллар Алып китәргә мине чакыра. Китсәм дә китәм синнән, Әлмәтем, Тизрәк әйләнеп, кире кайтырга. Шушы дүрт юлда да, туган як - Әлмәткә нинди көчле ярату икәнлеге күренү. Татар кешеләре үзләре дә - җырчыла ... Читать дальше »

Минем милләтем һәм киләчәгем. Дөньяда иң-иң матур ил- Ул минем туган илем. Дөньяда иң-иң матур тел – Ул минем туган телем. Минем милләтем - татар. Минем өчен татар теленнән дә матур, аңлаешлы тел юк. Бәлки әни-әтием шулай өйрәткәнгәдер, бәлки кечкенәдән әби-бабай карамагында үскәнгәдер. Мин анысын белмим, ләкин беләм, минем киләчәгем татар теленнән башка була алмый. Кайда, кем белән, ничек яшәсәм дә, мин үз милләтем, үз гореф-гадәтем, үз җыр, шигырьдән башка яши алмам. Менә шагыйрә Мөнәвәрә Аитова да үз телебезне зурларга, хөрмәтләргә куша. Без – бәхетле халык. Чөнки безнең шагыйрьләребез, композиторларыбыз бар. Аларның әсәрләрен без ана телендә тыңлыйбыз, укыйбыз. Безнең халкыбыз элек-электән күмәк уеннар, ярышларда катнашырга яраткан. Анда егетләрнең һәм кызларның тапкырлыгы, зирәклеге, эшчәнлеге сыналган. Татар халкы кунакларны ипи-тоз, якты йөз белән каршы ала. Икмәк – яшәү чыганагы. Минем дә шушы гореф-гадәтләрне саклап, кирәк чагында ... Читать дальше »

Минем милләтем һәм минем киләчәгем. Мин милләтем буенча татар. Матур табигатьле, бай тарихлы Татарстан Республикасында яшим. Мин үземең милләтем белән горурланам. Без – татарлар! Татар исемен без Горур йөртә торган бер халык. Без – татарлар! Татар исемен без Иң-иң озак йөрткән бер халык. Һәр чорның үз язучылары, үз шагыйрьләре, үз композиторлары була, әмма Габдулла Тукай, Муса Җәлил, Нәҗип Җиһанов, Салих Сәйдәшев, Илһам Шакиров, Әлфия Авзалова кебек бөек шәхесләребез кабатланмыячак. Алар татар милләтенең горурлыклары, якты йолдызлары, безнең милләтне дөньяга таныткан кешеләр. Борынгы төрки бабайлардан, Болгар Казан дәүләте чорлары аша үтеп исән калган язма истәлекләр, көнкүреш әйберләре, милли киемнәребез музейларда саклана. Бу мирасыбызны саклап баетырга кирәк, чөнки ул безнең тарихыбыз, аны белергә, өйрәнергә кирәк. Безнең республика күпмилләтле дәүләт. Төрле милләтләр дус һәм тату яшиләр, алга таба да шулай булсын. Татар халкы дөнья буй ... Читать дальше »