Главная » 2011 » Апрель » 8 » Конкурс-инша: Галлэмова Наилэ, Сарман, Татарстан
17:02
Конкурс-инша: Галлэмова Наилэ, Сарман, Татарстан

"И туган тел- Илһам Шакиров".Сарман якларында бик матур бер авыл бар. Исеме - Яна Булэк. Уртасыннан чылтырап инеш ага, тирэ- ягы калын урман. Менэ шул авылнын бер йортында Гыйльметдин белэн Нуриэсма тормыш корып жибэргэннэр. 1936 елнын 15 февралендэ бу гаилэдэ топчек бала булып алтынчы сабый доньяга килэ, ана Илhам дип исем кушалар.

1954 ел. Коз. Елдагыча игеннэр жыелып, амбарларга тутырылган, эшнен азайган чагы. Шэhэрдэ дэ халык кайсы ялдан, кайсы каян кайткан, тормыш янэ уз агымы белэн ага. Кешелэр жыр тынларга дип радиоалгычлар янына жыйналганнар. Казаннан яшь башкаручылар концерты бара.

... Кара урман шаулый, Йорэклэр ярсый, Йорэклэр ярсый Тоткын жэнлектэй...

Мона кадэр барлык ашкынуын, барлык ярсуын эчендэ саклап торган мон дингезе ярларыннан бэреп чыктымыни! Гасырлар буе жилкэсендэ жэбер-золым татып килгэн халыкнын сагышын ачып бирэ алган Сэйдэш белэн Тинчуриннын шушы гузэл жыры кунеллэргэ утеп керэ, жаннарны айкап ала.

Тукта, кем жырлый сон ?

Диктор таныштыра : Казан музыка училищесынын беренче курс студенты Илhам Шакиров.  Икенче жыр -«Сарман». Шушы ике жырда тирэн мэгънэ бар. Сарман якларынын саф hавасын сулап, чишмэ суларын эчеп ускэн егет уз халкына туган жиренен сэламен тапшыра, халык моннарыннан усеп чыккан улемсез Сэйдэш жырын башкарып, яна тавыш, яна мон булэк итэ.

1969 елнын январь ае. Бик салкын коннэр, Шулкадэр салкын, оеннэн чыгасын килмэс. Эмма, жыр тынларга дигэндэ, салкын сизелэмени !

Казанда Илhам Шакировнын «Татар халык жырлары» исемле концертлары бара. Беренче концерт - академия театрында. Зал шыгрым тулы. Рэт араларына урындыклар куеп утырганнар, балконда басып торучылар куп. Пэрдэ ачыла. Сэхнэ уртасында кара рояль, рояль янында Илhам басып тора. Мэнге салкын галэм бушлыгыннан Яшэу жылылыгы алып килгэн Кояш нурлары бар. Буыннардан буыннарга кучеп, Кунел олылыгын алып килгэн Кояш нурларыннан жылы Халык жырлары бар...

Менэ шундый жырчы бер узе генэ алып барган hэм безнен татар эстрадасы очен ор-яна куренеш булган сольный концертларны тынлаганда Илhам тавышынын коченэ генэ тугел, жырчынын хезмэтенен дэ hэеран каласын. Союз кулэмендэ танылган куп кенэ мэшhур жырчыларнын мона кочлэре житмэвен искэ алсак, Илhамга булган ихтирамыбыз тагын да арта.

Илhам Шакиров ижатынын формалашуында, гомуми анын филармониядэ эшлэу дэверендэге ижатында ике топ сызыкны билгелэп утэргэ момкин булыр иде: татар халык койлэре hэм эстрада жырлары. Вакыт ягыннан Илhам очен беренчесе элегрэк туган булса да, бу ике сызык hич тэ бер- берсен сызып ташламый, бер- берсен комачауламый. Киресенчэ, ал ар бергэ урелеп баралар. Эстрада жанрына морэжэгать иту, яна формалар табу Илhамга татар халык жырларын башкаруда hэм аларны пропагандалауда тагын да югарырак унышларга ирешергэ ярдэм итэ. Бер ук концертта хэзерге заман жырлары да, боронгы, инде онытылып баручы койлэр дэ янгырый; «Идел»нен ритмик аккомпанементын баяннарнын салмак, минор тавышлары алыштыра; «Жиз кынгырау моннары», «Сарман тангосы», «Шатлан Ватаным», «Гольмарьям», «Яна калалар» кебек замананын дэртле жырлары белэн «Эллуки», «Онсэ авылы кое», «Безнен авыл», «Оммеголсем» койлэренэ мон- сагышлары чиратлаша.

Жыр жыр булып янгырасын очен, жырлап торган рух кирэк. Э бу рух Илhам ижатынын ботен асылын тэшкил итэ. Кешелэр «ботен жанын белэн», «рухи коч», «жан азыгы» кебек сузлэр сойлилэр. Лэкин бу «рух», «жан» сузлэре бер дэ идеалистах философия концепциясеннэн чыгып эйтелгэн сузлэр тугел. Халыкнын рухи идеалларын ботен жаны белэн тоя белгэн hэм шуларны йорэгенен ин нечкэ хислэре аша ачып бирэ алган гына халык кунеленэ кереп урнаша ала. Илhам Шакиров -шундый артист.

Менэ шуна курэ дэ ана концерт-башкару олкэсендэ ирешкэн унышлары очен 1970 елда - Татарстан АССР тозелуенэ 50 ел тулган юбилей елында -Габдулла Тукай исемендэге республика премиясе  бирелэ.

 

Просмотров: 3438 | Добавил: Admin | Рейтинг: 5.0/3
Всего комментариев: 2
2 Неля  
0
рэхмэт
tongue

1 Айсылу Ахсановна  
0
Рәхмәт! Уңышлар, Наилә апаем!

Имя *:
Email *:
Код *:
...
Наш опрос
Оцените мой сайт
Всего ответов: 1517
Мишар
Форма входа
Статистика
...
...
...
...
...
Календарь
«  Апрель 2011  »
ПнВтСрЧтПтСбВс
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930
Мини-чат
...
...
...